Vorige week had ik een gesprek met een medewerker. Aan alles zag ik dat die medewerker er doorheen zat. Hij was gefrustreerd over alles, zag er moe uit, deed zijn werk, maar straalde geen energie uit. 

Toen ik het gesprek opende en vroeg hoe het ging, gaf hij aan dat hij zich niet zo goed voelde. Ik gaf hem terug dat ik dat aan hem kon zien, dat hij er wat moe uitzag. Nou dat klopte inderdaad, zo voelde hij zich ook. Maar vervolgens kwam er een stortvloed aan frustraties.  

• Een programma werkte niet. Daar had hij ICT al vaak een bericht over gestuurd.
• Een collega had aangegeven te vertrekken, dat kon de organisatie toch niet zomaar laten gebeuren! Wat zou dat dan niet allemaal betekenen, hoeveel kennis en werk zou dan verloren gaan.
• Een andere collega die zijn werk niet goed deed en niemand die hem daarop aansprak.

Hij had het gevoel niet meer ingezet te worden op projecten omdat hij zich ergens over had uitgesproken. En nu dacht hij dus, ik spreek me nooit meer uit: “Anderen moeten veranderen. Ik zie alles gebeuren, ik zie alle signalen maar niemand doet er wat mee.”

Waar was zijn eigen verantwoordelijkheid?

Terwijl ik naar hem luisterde, werd ik er zelf haast moedeloos van. Alles ademde frustratie uit, angst om zich uit te spreken. Het was 1 grote klaagzang en wijzen naar anderen. 

Waar was zijn vertrouwen, zijn eigen verantwoordelijkheid? Soms is het natuurlijk super lastig, zie je tussen de bomen het bos niet meer, lijkt alles tegen te zitten en heb je met elke vezel in je lijf het gevoel dat je zelf geen vat hebt op de dingen. Dat je machteloos toekijkt hoe alles om je heen (in jouw ogen) negatief verandert. Je hebt het gevoel volledig afhankelijk te zijn van anderen.

Waar wil jij je tijd aan besteden?

We hadden een gesprek over de cirkel van invloed. De cirkel van invloed is een bedacht door Stephen Covey. Dagelijks komen er veel zaken op ons pad die ons raken, maar waar we eigenlijk maar weinig (of niets) aan kunnen veranderen. Dat kan gaan om kleine dingen, zoals het gedrag van een collega, of juist grote zaken zoals de wereldeconomie.

Door te mopperen of klagen over zaken waar je geen enkele invloed op hebt, raak je veel tijd en energie kwijt. Tijd die je niet meer in andere dingen kunt steken. Het is dus in weze een keuze, of deze nu bewust of onbewust is. Waar wil jij je tijd aan besteden? 

Waar heb je wél vat op?

Het is veel slimmer om je energie te besteden aan de zaken waar je wél vat op hebt. Als  je dat niet doet, leef je reactief, je laat de buitenwereld bepalen hoe je je voelt. Gevoel is in de technische sector natuurlijk een ondergeschoven kindje. Maar juist op je gevoel heb je vat. Al zou je soms misschien denken van niet, want juist je emoties gaan soms met je aan de haal. 

Dat komt omdat je je vaak niet bewust bent van je emoties en waar ze vandaan komen.

Je kent jezelf onvoldoende, je hebt onvoldoende en te weinig naar binnen gekeken. Wie ben je eigenlijk? Waar kom je vandaan? Welke ervaringen heb je opgedaan tijdens je leven? Hoe ben je gekomen waar je nu staat? En wat maakt nou dat je een bepaalde frustratie wel vaker hebt?

Begin bij jezelf

We plakken zo vaak een sticker op de ander, denken dat de ander irritant is, fouten maakt, maar het zegt natuurlijk minstens zoveel over jou.
Waarom raakt het jou?
Welke trigger heeft diegene geraakt? 

Want vaak is het te herleiden naar een situatie in je verleden, waar iets soortgelijks is gebeurd wat het gevoel, de emotie, in het heden oproept. 

Vertrouwen is het codewoord

Wat ik bedoel is wanneer het gaat om je cirkel van invloed, je kan beginnen bij jezelf. Hoe zou je je wél willen voelen? Wat kan jij veranderen, welke verantwoordelijkheid, welk eigenaarschap kan jij pakken op de situatie? Dat is dus niet je handen ervan af trekken en in een hoekje gaan zitten mokken, maar een actieve houding aannemen en bedenken wat je wél kunt doen. Wie je kan bellen (dus niet mailen), wie je kan opzoeken, wie je zou kunnen helpen, waar kan je opschalen? Vanuit vertrouwen de situatie keer op keer bespreekbaar maken. 

Vertrouwen is daarin natuurlijk het codewoord en dat is iets waar jij een sleutel in handen hebt. Het gaat over jouw zelfvertrouwen en daardoor jouw vertrouwen in de ander. Wanneer je al denkt dat het toch niet gaat lukken, weet je zeker dat het niet gaat lukken.

Zo ga je nooit winnen

Die gesprekken heb ik ook met mijn zoon. Die kan soms ook mopperend thuiskomen en klagen over iedereen in zijn voetbalteam en als we zo spelen, gaan we zaterdag noooooit winnen. Vertrouwen dus, want nee, zo weet je zeker dat je niet gaat winnen. Althans, je hebt de kans in ieder geval een heel stuk kleiner gemaakt.

Als iemand zichzelf als slachtoffer ziet en neerzet hoeft hij geen verantwoordelijkheid te  nemen voor de situatie. Het is immers de schuld van de ander. hier om je niet ver mee. Het probleem wordt er zeker niet door opgelost en je gaat je er steeds slechter door voelen. Het is eigenlijk een vorm van zelfmedelijden. Ga daarom eerst eens met jezelf aan de slag, werken aan jouw ontwikkeling.

Durf je kwetsbaar op te stellen als leidinggevende

Ik ben van mening dat een leidinggevende daar een hele belangrijke rol in vervult. Dat een leidinggevende die openstaat voor zijn eigen binnenwereld, een hele andere connectie maakt met een medewerker en een hele andere energie uitstraalt. 

Zoveel leidinggevenden om mij heen laten zichzelf zien vanuit kracht en macht. Maken zichzelf groot terwijl ze minstens zo onzeker zijn als ieder ander. Wat is er mis mee om je als leidinggevende kwetsbaar op te stellen? Om toe te geven dat je het soms niet weet, of een fout hebt gemaakt? Wat is er mis mee om menselijk te zijn? Gek genoeg lijkt dat in veel bedrijven, en zeker in de technische sector, not done. Het gevoel alsof je kop eraf gehakt gaat worden wanneer je je kwetsbare kant laat zien. 

Ruimte om fouten te maken

Ook directies moeten zich bewust zijn van de cultuur die binnen een bedrijf heerst. Hoe veilig is het werkelijk om uit te spreken dat je niet lekker in je vel zit, dat je een off day hebt, dat je fouten hebt gemaakt. Dat er niet alleen wordt uitgesproken “we kunnen leren van onze fouten” maar dat er ook werkelijk de ruimte en de veilige omgeving wordt geboden om dat te kunnen doen. Dat is zó essentieel, zo ontzettend belangrijk. 

Heb vertrouwen!

Mijn verzoek, mijn oproep is dat iedereen zich wél gaat uitspreken. Gaat uitspreken binnen zijn of haar cirkel van invloed. Mijn oproep aan leidinggevende is, sta open voor de mening van je team. Vraag feedback, hoor ook de geluiden van de minderheid, van de mensen die niet zo hard schreeuwen. Wees niet bang voor je eigen positie maar kijk vanuit vertrouwen, heb vertrouwen in jezelf dat je het goede doet. Heb gewoon vertrouwen!

Wil je meer lezen over de cirkel van vertrouwen, dan kan ik je het boek De zeven eigenschappen van effectief leiderschap van Stephen Covey aanraden.