Laatst zei een vriend van me tegen mij: “Jij bent op je filmpjes op social media zo authentiek, zo eerlijk over hoe je je voelt, en ook als je even minder goed in je vel zit. Daar kan ik nog wat van leren!”
Waarom is het zo lastig om jezelf te laten zien?
Authentiek zijn is makkelijk als het goed met je gaat. Maar waarom vinden veel mensen het toch zo lastig om te zeggen wanneer het even niet zo goed gaat? Want laten we wel wezen. Ik denk dat iedereen rationeel gezien wel weet dat het niet reëel is om áltijd goed in je vel te zitten, om áltijd positief te zijn en dat alles altijd voorspoedig loopt.
Toch hebben we de neiging om aan de buitenkant te laten lijken alsof dat wel zo is. Wanneer je kijkt naar social media, dan lijkt alles bij veel mensen altijd één grote happy gebeurtenis. Of mensen slaan helemaal door de andere kant op en laten alleen maar ellende zien. En ik chargeer hier ook, dat realiseer ik me. Ik merk dat het gelukkig, ook op social media, zo is dat mensen (ik zie het overigens meer bij ondernemers dan bij bedrijven of particulieren) ook hun struggles delen.
Maar wat maakt dan dus dat je niet zo makkelijk deelt dat het minder goed gaat? Ik denk dat het heel erg gerelateerd is aan ego en aan angst. Angst om niet leuk genoeg te zijn, angst om er niet bij te horen, dat anderen je raar vinden omdat je anders bent, dat ze je raar vinden omdat je even niet blij bent.
En het gekke is dat mensen bij anderen het juist kunnen waarderen. Dat ze juist meer verbinding voelen met de ander wanneer die zijn kwetsbare kant laat zien. Maar het vervolgens zelf ook doen, daar zit vaak toch een drempel.
Het gaat vaak over schaamte, en schaamte is ontzettend krachtig als emotie. Schaamte verlamd. Schaamte is de angst voor onverbondenheid, de angst dat we iets hebben gedaan of juist niet hebben gedaan, wellicht een doel wat je niet gehaald hebt, waardoor we zelf het idee hebben dat we verbondenheid niet waard zijn.
We zijn allemaal bang om over schaamte te praten, terwijl het iets is wat we allemaal kennen. En hoe minder je over schaamte praat, hoe meer die schaamte vat krijgt op je leven.
Persoon vs gedrag
Schaamte gaat ook over dat je het gevoel hebt dat je een akelig persoon bent, in plaats van dat je alleen akelig gedrag vertoont. Schaamte gaat met je hele gedachtencyclus aan de haal. En zeker wanneer je er niet over praat. Dan wordt het natuurlijk helemaal je eigen werkelijkheid.
We zijn veel strenger voor onszelf dan voor de ander. Terwijl het ook zo is dat wanneer je oordeelt over een ander, dat heel veel zegt over hoe je oordeelt over jezelf. Wanneer je heel streng bent naar jezelf, kijk je vaak ook veel kritischer naar anderen.
Maar wanneer een ander fouten maakt is dat wel oké, dat maakt de ander wellicht wat menselijker. Of wanneer de ander fouten maakt, denk je bij jezelf “Fjieuw, ik ben blij dat ik dat niet was”. Of je voelt jezelf even beter dan de ander en dat geeft je een goed gevoel. Maar dat gaat dan echt over jouw ego.
Wanneer jij jezelf volledig accepteert, wanneer jouw zelfliefde groot is, wanneer je zowel je kwaliteiten als je valkuilen kent en omarmt, dan zal je minder kritisch naar jezelf zijn, dan zal schaamte minder vat op je hebben, dan zal je je makkelijker kwetsbaar durven opstellen.
Kwetsbaarheid gebruiken vs kwetsbaar zijn
Op kwetsbaarheid hebben we vaak een stempel geplakt van zwakte, terwijl het juist heel veel moed en veel lef nodig heeft om je kwetsbaar op te stellen. En kwetsbaarheid gebruiken is natuurlijk niet hetzelfde als kwetsbaar zijn. Kwetsbaarheid gebruiken is een schild, terwijl kwetsbaar zijn gaat over overgave, vertrouwen, controle loslaten.
Eigenlijk heb je bij kwetsbaar zijn geen verwachting om iets te krijgen van de ander. En wanneer je je kwetsbaarheid dus gebruikt en dit ook deelt met anderen is het goed om jezelf af te vragen: waarom wil ik dit delen? Wat wil ik hier mee bereiken? Wat wil ik of wat durf ik, niet te laten zien van mezelf?
Ik ken ook mensen die juist hun lichamelijke pijn of hun frustraties constant uiten. Ik vraag me dan af wat maakt dat iemand dat doet. Het lijkt wel of iemand een soort verslaafd is aan het gevoel van pijn, omdat ze door dat te delen met anderen een vorm van (negatieve) aandacht krijgen. Je kwetsbaarheid gebruiken is niet hetzelfde als kwetsbaar zijn.
Af en toe een offday is ok
En wanneer het over pijn gaat, en dus ook angst, dan is dat vaak iets waar we niet aan willen. Maar wanneer je jezelf gaat accepteren of aanvaarden, dan is het nodig om ook te aanvaarden dat je niet iedere dag positief bent en leuk voor alles en iedereen. Dat het oké is om af en toe een offday te hebben.
Maar ja, die innerlijke criticus praat vaak harder dan onze innerlijke wijsheid. Dat is dat zachte stemmetje. En van die innerlijke criticus mag je niet bang zijn. En dat hoor je wellicht ook weer terug in je omgeving, bijvoorbeeld je familie, of de organisatie waar je werkt waar het not done is om uit te spreken dat dingen zwaar zijn.
Zeker in de technische sector herken ik dat sterk. Toch van oorsprong een masculiene wereld, en mannen gaan door, mannen zijn sterk. Terwijl, wat is sterker? Doorgaan ten koste van jezelf, of de moed hebben om voor jezelf te kiezen en bijvoorbeeld je rust te pakken of toe te geven aan je verdriet? Ik denk het laatste.
Authentiek leiderschap gaat over verbondenheid
Overleven of winnen is een succes wanneer het gaat om een wedstrijd, of wanneer je het hebt over een oorlog. Maar wanneer dat voorbij is gaat het over verbondenheid, en dat krijg je niet als je alleen maar blijft zeggen “hoe goed het met je gaat” of “hoe goed je bent”. Je bent een stuk menselijker wanneer je af en toe zegt “ik weet het niet” of “dat is niet mijn kwaliteit, daar moet je mijn buurvrouw voor hebben” of “vandaag heb ik even minder energie, ik geef me er even aan over.”
Jezelf kunnen, willen en durven zijn
Uiteindelijk gaat het natuurlijk over jezelf kunnen zijn, willen en durven zijn, met alles wat daarbij hoort. Omdat je goed bent zoals je bent. En wanneer anderen daar anders over denken, tja, dat is dan hun ding. En dan dus ook niet vanuit ego, je verheven voelen boven de ander of omdat je niet wil veranderen, maar gewoon omdat je bent wie je bent.
De wereld verandert en dus is het logisch om mee te veranderen. Sommigen zeggen dan, ik kán niet veranderen en ik ben wie ik ben. Dat vind ik dan weer onzin. Want dat gaat nog steeds over jezelf niet durven aankijken. Dan is er nog steeds geen zelfacceptatie. Dan gaat het over niet wíllen veranderen, want wie weet wat je dan krijgt. Nu heb je die zogenaamde zekerheid. In het geval van “ik kan niet veranderen” zou ik willen vragen: “of is het ik wíl niet veranderen” en onderzoek dan eens je angst voor verandering.
Maar goed, dat is wellicht weer eens iets voor een ander blog.
Wil je meer lezen over authentiek leiderschap? Lees dan eens Eerst jij, dan de ander en Zijn wie je bent of luister naar mijn podcast
